"Giáo dục giới tính của ta còn mang nặng tính hình thức và áp đặt của
cách nhìn già cỗi, nên chưa hiệu quả" - ý kiến của thạc sĩ Nguyễn Vân
Anh - GĐ Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng khoa học về giới, gia đình,
phụ nữ, và vị thanh niên (CSAGA).
- Giáo dục giới tính (GD GT) đã được đưa vào một số trường phổ thông,
nhưng việc thực hiện nó vẫn còn quá nhiều bất cập. Nơi thì giờ GD GT để
cả học trò nam và nữ học chung, làm các em "học xong không còn dám nhìn
vào mặt nhau".
Nơi thì để thầy dạy cho nữ sinh, cô dạy cho nam sinh, làm cả thầy lẫn
trò đều xấu hổ, ngại ngùng. Nơi thì giảng dạy bằng cách cho học sinh...
về nhà đọc sách. Còn về phía các bậc phụ huynh, thì phần lớn đều chưa ý
thức được, hoặc còn lúng túng trong việc lựa chọn hình thức trao đổi về
giới tính với con em mình.
Nhưng trong xã hội thông tin này, lối giáo dục kiểu "kín kín hở hở" như
vậy cũng không thể ngăn các em mày mò, "tự vũ trang" thông tin cho
mình. Hậu quả là trong quá trình "tự mày mò tìm đường" ấy, không ít em
đã lạc lối.
"Truyền thống văn hoá" phải chăng cũng là trở ngại?
- Có một lần, đài truyền hình tổ chức một toạ đàm về vấn đề này. Hầu
hết các bạn trẻ có mặt khi đó đều lớn tiếng lên án việc quan hệ tình
dục trước hôn nhân là tồi tệ, trái với đạo đức, truyền thống văn hoá
của người VN... Khi đó, tôi đã hỏi lại các bạn ấy là các bạn đã từng
yêu chưa. Câu trả lời là chưa.
Và tôi đã nói, vậy các bạn đừng khẳng định quá chắc chắn những điều
mình chưa từng trải nghiệm. Vì trong tình yêu nam nữ, nhu cầu về thể
xác cũng là một phần đương nhiên tồn tại. Nó không hề xấu xa, mà vấn đề
là cách chúng ta hành xử với nó.
Một vấn đề là nhiều thanh thiếu niên của chúng ta đang bị lầm lầm lẫn
về các giá trị sống. Theo điều tra của một tổ chức phi chính phủ nước
ngoài, nhiều em trai muốn quan hệ tình dục vì muốn chứng tỏ mình "là
người đàn ông có giá trị", và nhiều em gái thì vì muốn "chứng tỏ tình
yêu".
Nhưng quan hệ thể xác không phải là cách duy nhất để chứng minh tình
yêu. Các em đã không được trang bị kiến thức để đặt giá trị việc quan
hệ tình dục vào đúng vị trí của nó.
Hay nói cách khác, chính những quan niệm thiếu khoa học, thừa thành
kiến của người ớn đã đẩy các em đến tình trạng lệch lạc đó?
- Trở ngại sâu xa nhất nằm trong chính lối tư duy già cỗi, trì trệ,
nặng thành kiến của chính người lớn chúng ta. Chúng ta đang dùng những
tiêu chí về trẻ em của thế hệ già cũ để đánh giá thế hệ trẻ em ngày
nay.
Điều buồn cười là không ít trường hợp nói chuyện giới tính với các em,
chính người lớn lại là người thấy xấu hổ, phải ấp úng vòng vo chứ không
phải các em. Chúng ta phải giáo dục bắt đầu từ người lớn, giúp họ vượt
qua được định kiến, có kỹ năng trò chuyện với trẻ em, biết thiết lập
được quan hệ dân chủ và bình đẳng với các em chứ không mối quan hệ của
người dạy dỗ và người phải nghe lời.
Chúng ta phải biết chấp nhận sự khác biệt của các em so với chúng ta và
khác biệt của từng em, miễn sự khác biệt ấy không gây hại cho các em và
gây hại cho xã hội. CSAGA là một tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận
và sẵn sàng giúp đỡ các bậc phụ huynh và các em trong vấn đề này qua số
ĐT 1900 585808.
Không ít người e ngại rằng sự "cởi mở thông tin" này sẽ có mặt trái của nó là đẩy con em họ vào một lối sống buông thả?
- Quan điểm của tôi không phải là "giải phóng tình dục" một cách cực
đoan. Nhưng chúng ta cũng không thể chối bỏ hiện thực. Vấn đề đặt ra
là: Các vị muốn con của các vị có quan hệ tình dục an toàn hay nhiễm
HIV?
Chúng ta phải là người cung cấp thông tin cả tâm lý, sinh lý, luật
pháp... để khi đối mặt với thực tế, các em biết cách tự bảo vệ mình, tự
quyết định và tự chịu trách nhiệm.
Vấn đề này đặc biệt phức tạp ở các vùng sâu vùng xa?
- Nông thôn và nhất là ở vùng cao, nhiều nơi lạc hậu đến mức có nơi
trưởng bản cũng mù chữ, người đi học cao nhất là đến lớp 2, có nơi cả
làng không được đi học...
Tổ chức "Tầm nhìn thế giới" đã phải có một dự án dạy phụ nữ vùng cao ở
Yên Bái đánh răng và mặc quần lót! Nhiều nơi còn tục "kéo vơ", bất kể
con người ta có đồng ý hay không. Nhiều trường hợp cưỡng hiếp xong chỉ
cần đền bù mấy thúng thóc là xong.
Nhiều thanh niên nơi khác đến thấy con gái người ta mới 14-15 tuổi đã
rủ rê "quan hệ". Song họ không biết như vậy là sai luật. Cách đây chưa
lâu tôi có đến một bản người Dao mà 90% phụ nữ bị bệnh lậu vì chồng họ
quan hệ tình dục bừa bãi rồi về đổ bệnh cho vợ.
Đó cũng là một trong những lý do tỉ lệ bị HIV ở vùng cao tăng nhanh.
Hay có trường hợp người ta còn tìm thấy trong người một bệnh nhân nữ
một củ khoai đã thối ủng. Hoá ra anh chồng của chị này bị bệnh bất lực,
khi quan hệ với vợ đã dùng cả một củ khoai còn nguyên cả đất cát nhồi
vào vợ! Thực hiện các dự án GD GT ở những nơi như vậy mới đúng là bội
phần khó khăn.
Subject: Default Giáo dục giới tính tuổi vị thành niên: Cần bắt đầu từ nhận thức của người lớn 
Tue Apr 01 2008, 20:58